No quito ni pongo rey pero ayudo a mi señor (David)

Esta frase foi dita por Bertrand Du Guesclin (guerreiro de Henrique). O contexto desenvólves na I Guerra Civil Castella, cando Pedro I, O Cruel, loitaba co seu irmán bastardo Henrique. Este último gañou a batalla no campo de Montiel e Pedro refuxiouse nun castelo. Entón Henrique ordenoulle a Bertrand que llo trouxese. Cando os dous "irmáns" se atoparon comezaron a pelexar, e nun momento da pelexa, Pedro íalle asestar unha puñalada a Henrique. Nese momento Bertrand suxetou ó rei, Pedro I, momento que aproveitou Henrique para asestarlle unha puñalada. Despois da loita o fránces, Bertrand, xustificou o seu acto dicindo:
"No quito ni pongo rey pero ayudo a mi señor"
Logo deste feito, no ano 1369, os Trastámara chegaron á coroa de Castela.

Exercicio: no quito ni pongo rey pero ayudo a mi señor (Andrés)

Nesta época habia unha loita polo trono de España entre Pedro I de Castela, "O cruel" e Henrique de Trastámara, que eran irmáns
Esta famosa frase dixoa Bertrand Duglesqulin, que fora enviado pola coroa de Francia para axudar a Henrique. A coroa de Inglaterra tamen participou nesta guerra enviando ó principe de Gales, Eduardo, para axudarlle a Pedro. Nun momento dado Pedro e Enrique enfrentáronse corpo a corpo. Cando parecía que a loita ia caer do lado de Pedro, Bertrand agarrou polos pes a este e Henrique aproveitou nese momento para asentarlle unha estocada mortal. O francés mentres agarraba polos pés a Pedro pronunciou a famosa frase: "No quito ni pongo rey, pero ayudo a mi señor"
Gracias a este feito, Enrique de Trastámara poido apoderarse da coroa de Castela que tanto ambicionaba.

Exercicios Idade Media (David)

Fonsadeira: obrigación que tiñan os campesiños na Idade Media de acompañar ó seu señor nas campañas militares.

Facendeira: prestación de traballo de utilidade común realizada en terras directamente dependentes do señor feudal.

Censo: imposición ou prestación periódica, en cartos ou en especie, que afecta tanto á orde tributaria ou fiscal como á contractual.

Alcabala: tributo que gravaba as vendas de todos os produtos, pagado polo vendedor á facenda pública, consiste nunha porcentaxe do prezo que figuraba no contrato de compravenda.

Herbático: dereito que se cobraba sobre o lugar de pastoreo dos campesiños.

Porádego: dereito de portes que se pagaba para entrar nunha cidade ou vila amurallada.

Luctuosa: dereito que se pagaba nalgúns lugares ós señores e prelados cando morrían súbditos seus.

Martiniega: este imposto pagábase o día de San Martiño e é o imposto máis antigo. Dise que quizáis proviñese do dereito esixido ó campesiño que se asentaba nun terreo non cultivado anteriormente.

Xantar: prestación que se pagaba en especies antiguamente ó posedor do dominio directo dunha finca.

Maquía: porción de fariña, gran e ás veces aceita que se lle daba ó dono do muíño polo seu uso.

Gabela: é un termo que designa ós impostos que se gravan sobre un produto de consumo xeral.

Osas: tributo pagado ó señor polo permiso para contraer matrimonio.

Exercicios Idade Media (Andrés)

DEFINICIÓNS

Fonsadeira: tributo que se lle entregaba ao rei para todos aqueles gastos relacionados coa guerra.
Censo: era unha forma de crédito,pola cal se prestaba unha cantidade de diñeiro, con un interese que se teria que devolver sumado á cantidade de diñeiro prestada.
Alcabala: era un imposto que se impoñia sobre o comercio, e foi unha das fontes de enriquecemento mais grandes para a facenda real de aquela época.
Herbático: dereito que se cobraba sobre o aluguer dos campos de pastoreo.
Facendeira: prestación de traballo de utilidade común realizada en terras directamente dependentes do señor feudal.
Portádego: cantidade que se paga para poder pasar por unha via de comunicación determinada, ou por un lugar, xeralmente por unha porta.
Martiniega: era un imposto que se lle cobraba ao campesiño que se asentaba nun terreo non cultivado anteriormente
Xantar: tributo que pagaban en especie os habitantes dos pobos para o mantemento do señor cando transitaban por eles.
Lutuosa: dereito que se lle pagaban aos señores cando falecia un dos seus súbditos, por parte do familiar.
Maquía: tributo que se lle pagaba ao señor para poder utilizar o muiño que era da sua propiedade. Este pago realizábase en gran de millo ou aceite.
Gabela: era un imposto que se lle engadia a moitos bens de consumos coma o sal. Foi moi pouco popular xa que as clases altas estaba exentas de este pago, polo que afectaba máis aos pobres ca ós ricos.

Osas: tributo que se lle pagaba ao señor para que permitise o seu súbdito contraer matrimonio.

Definicións

Suevos: pobo xermánico que se asentou en Galicia despois da caída do Imperio Romano. Probiñan de centro europa.

Foedus: pacto do Emperador romano Honorio polo cal asinoulles ós suevos a provincia de Gallaecia, a cambio de que non acosasen a Roma. Foi realizado no ano 411.

Martiño de Braga: era un eclesiastico que foi moi importante na cristianización do territorio Galaico e na organización da Igrexa. Éste implanta definitivamente un modelo episcopal de caracter xerarquico, e establece unha forte colaboración entre a xerarquía eclesiastica e a civil.

Laudas en Estola: tapa de sartego en forma que recorda a estola eclesiastica ("bufanda" que leva o cura)

Teodomiro: rei suevo que volveu a converter aos visigodos ao cristianismo, feito que implicou a separación dos visigodos e un intento de achegamento ao imperio Bizantino, no ano 550.

Xoán de Bíclaro: clérigo cristiano e cronista que redactou parte da vida dos visigodos. Este informa da situación dos suevos a partir do ano 550. Como dende o ano 468 ata que Xoán de Bíclaro nos da estas informacións, existe un vadio de case 100 anos sen apenas información dos suevos.

Bispo Maeloc: bispo galego de orixe bretón do século VI. Éste fundou a ses de Britania, que pertencia a o grupo da diócese de Lugo.

Batalla do Órbigo: batalla na cal os visigodos, dirixidos por Teodorioco II a mediados do século V, entran en Hispania, vencendo os suevos e establecendose neste territorio e perdendo estes parte da sua independencia.

Arreanismo: conxunto de doutrinas cristianas desenroladas por Arrio. Os suevos seguiron esta doutrina durante o reinado de Remismundo, que foi o encargado de unificar o reino suevo.

Datación do reino Suevo: dende o 406 ata o 585.

Redaccion romana (Andrés)

O meu nome é Publius Cornelius Hispanus, casado con Iulia. Son posuidor dunha panaderia onde fabrico o pan para abastecer o exercito. Vivo na cidade de Lucus Augusti, nunha domus onde habita ademais de eu e miña muller, a miña filla Cornelia. Eu e a miña muller chegamos a Gallaecia fai un vinte anos, coa batalla que se denominou do Monte Medulio, e coa que nos, os romanos acabamos por conquistar toda Gallaecia. Nos meus momentos libres, cando o traballo escasea, eu a máis a miña familia acercámonos o anfiteatro pero ver algunha loita entre gladiadores das distintas provincias de Roma. Xunto a min habita unha familia, que xa estaba aquí antes da nosa chegada, e que se afixeron as nosas costumes. O meu traballo é moi sacrificado posto que só teño un axudante para fabricar grandes cantidades de pan. O noso pan está fabricado con fariña de millo, auga e nalguns casos pódese facer con algun tipo de especias que recollemos destas terras. O noso pan repártese entre todo o exército pertencenta a esta zona do imperio. O exército está en continuas guerras, e moitos son os homes que van para a guerra e que nunca regresan xunto as suas familias. Aparte do anfiteatro, nesa cidade temos outros divertimentos como poden ser os baños de saunas, que se atopan no centro da cidade e que son de uso público para os homes, pero as mulleres teñen que quedar na casa facendo as tareas doméstica e máis cuidando dos fillos. Neste momento a miña muller está embarazada, e ainda non decidimos o nome que lle imos por o noso próximo descendente. A vida en Lucus Augusti e moi tranquila, sen apenas sobresaltos posto que os chamados "romanizados", persoas que xa estaban aqui cando chegamos, son moi afables e adaptáronse perfectamente as nosas costumes e ao noso ritmo de vida. A cidade está amurallada todo o redor, para protexernos de algun inimigo que intente atacarnos e así poder defendernos dende a altura, pero en todo o tempo que levo aquí apenas houbo un par de pequenos ataques que non tiveron ningun resultado negativo para os nosos intereses.

Redacción de Roma (David)

O meu nome é Paulus Gaius Livio. Vivo en Lucus Augusti na calle Cardo III. Traballo na construción como obreiro, debido a isto acabo de chegar á casa logo dunha longa viaxe dende Bracara Augusta. Alí traballei na construción dun acueducto e tamén do castello aquae. Para regresar á casa vin pola Vía Lucus-Bracara a través de Aquis Querquernnis.

Hoxe fun traballar na ampliación da muralla que se está levando a cabo. Foi un día laboral malo debido a que tardamos bastante en facer o opus caementitium. O motivo foi que non xuntábamos as 12 partes de puzolana e as 16 partes de pedra necesarias para facer o opus caementitium.

Acabada a miña xornada laboral fun para a casa comer a carne que prepara co garum pola maña. Eu vivo nunha insulae e págolle un alquiler o dono desta. Logo de xantar fun cara o foro para ver si atopa algun amigo e así ir xuntos para o anfiteatro. Alí ía haber un batalla de gladiadores, non moi coñecidos, por iso a entrada era gratuita. Pero antes de ir cara o anfiteatro fun as termas, eu e os meus amigo. Movímonos todo o traxecto polas veirarúas debido a que a calzada estaba toda embarrada da choiva que anteriormente caera. Incluso algunha partes do alcantarillado se atopaban desbordadas pola auga, por iso os carros non circulaban moi ben.

Acabada a batalla no anfiteatro fun para a casa debido a que ó día seguinte tiña que ir cara a Asturica Augusta. O motivo era que se ía construir o alcantarillo da cidade e tamén un novo acueduto para suministrar unha maior cantidade de auga nela. Para chegar alí debería ir pola Vía XIX, cousa que me tranquilizaba debido á seguridade desta. A súa seguridade estaba garantida debido ós numerosos campamentos de lexionarios que había ó longo dela, e tamén á súa vixilancia "intensiva".

A herdanza romana en Galicia (David)

No texto fálase da importancia que tiveron os romanos na antiga Gallaecia. Debido a isto Galicia tivo unha grande herdanza dos romanos en canto a construcións, nomes de lugares, vías, etc. A principal cidade situada en Gallaecia era Lucus Augusti, hoxe en día Lugo, nela consérvesa a muralla que construíron os romanos, isto é debido a que esta cidade foi unha das máis importantes en Hispania en canto ó carácter militar.
No texto tamén se destaca a importancia dos balnearios que había en Gallaecia e que hoxe en día segue habendo nalgúns puntos de Galicia. Xunto a isto o texto tamén fala das costumes que os romanos comezaron a adoptar e que hoxe en día ségunse facendo, como é o afeitado dos homes, o peiteado diario das mulleres, a maquillaxe destas, etc. Tamén fai mención a diferentes xogos e deportes que xa practicaban os romanos, un dos xogos que herdamos é o tres en raia.
Fálase tamén da alimentación, destacando as fábricas de salazóns que había no noroeste peninsular en especial nas Rías Baixas e tamén no norte de Galicia, entre elas atópase a de Area en Viveiro. Estas salazóns de peixe ían dirixidas ás clases máis pudentes. Neste ámbito alimenticio fala tamén da dieta que levaban, como pode ser a inxesta de carne, cruda, asada ou cocida.

Outro tema que trata o texto é o dos complemento que os romanos levaban como poden ser as xoias e as vestimentas. Logo deste trata o tema dos posibles restos que se poden atopar na cidade de Lugo, como é un anfiteatro e un teatro, así como os restos que existen nas diferentes vías galegas feitas polos romanos.

Herdanza Romana (Andrés)

O texto trata dos restos romanos atopados en Galicia, e máis en concreto en Lugo, que e o lugar onde se atopou a famosa muralla romana, que servia de defensa militar contra os enemigos que intentaban entrar na cidade, e polo tanto e o lugar de maior importancia de achádegos romanos da nosa comunidade.
Comentase o estudo que unha investigadora fixo dos restos romanos en Galicia, e cita que se lle da máis importancia a cultura castrexa que a romana, pero que deberían ter polo menos o mesmo recoñecemento, xa que moitas costumes e construccións actuais proceden dos romanos. Unha das costumes máis importantes que herdamos dos romanos foi a salgadura do peixe, que permite conservalo maior tempo sen que podreza e asi poder consumilo nun periodo mais longo de tempo. Atopáronse en distintos puntos de Galicia elementos decorativos para o corpo tanto dos homes como da mulleres, pero o que máis chama a atención son os aneis que non se atopaban na cultura castrexa, e que polo tanto e un invento dos romanos. E finaliza o texto con unha cita da investigadora pedindo maior recoñecemento a cultura romana.

Cultura Castrexa (Pedras formosas)

Son unha parte das construcións feitas en pedra cunhas características que pertencen á cultura castrexa. A pedra ten forma pentagonal, xeralmente, e está feita de granito; na súa parte inferior atópase un pequeno arco e o resto da pefra atópase ornamentada con diferentes gravados. Estas atópanse no antigo territorio da Gallaecia (Galicia, norte de Portugal e a zona ocidental de Asturias e León). Estas pedras estaban situadas en lugares de terras fértiles, con abundancia de auga. O seu uso é descoñecido, dise que podían pertencer a uns baños de vapor, e tamén se di que poden ter motivos relixiosos. Incluso se chegou a pensar que podían pertencer a antigos fornos ou a construción funerarias, debido ó parecido que hay coas construcións funerarias de Cerdeña, entre elas o Coddu Vechio.

Traballo sobre un enterramento megalítico

Dolmen de Pedra da Arca

Este dolmen atópase localizado entre os concellos de Vimianzo e o de Dumbría, na provincia da Coruña. Atópase nun paisaxe de pradeiras con unha certa elevación, e cunha terra de gran calidade, preto do río Xallas. O dolme está construido con granito e ten unha forma cilindrica, con unhas dimensions de 4,25 metros de base e 3 de altura. O monumento descartase que sexa do neolítico, posto que nel esta representado un obxeto de metal, e aparece pintada unha cruz que algun descubridor pintou no 1940 como recollen alguns documentos da zona. A construcción está composta por cinco pedras de pé que sustentan outra pedra de forma cilíndrica que serviria como teito e que esta orientada cara a cámara do dolme.
Latitud: 43° 1'48.15"N
Longitud: 9° 1'21.62"O


Ver mapa en un mapa más grande

Exercicios das culturas prehistóricas

Dolmen de Menga

Atópase en Antequera (Málaga). A súa construción pódese datar na Idade do Cobre, arredor de 2500 a. C. Este dolmen ten unha planta case rectangular e unha galería cuberta. A súa cámara sepulcral está composta por sete pedras que forman a parede, a cada lado, e ten unha pedra no fondo. O teito deste dolmen está cuberto por cinco pedras, sendo a última a máis grande. Calcúlase un peso aproximado de 180 toneladas. Todo isto atópase cuberto por unha mámoa.


Naveta Es Tudons

A naveta Es Tudons é unha construción funeraria e atópase en Menorca. Esta construción está clasificada como unha tumba colectiva. Ten uns 3000 anos de antigüidade e nela atopáronse os restos de unhas 100 personas no momento da sua excavación. Tamén se atoparon obxectos de bronce, botón de óso e cerámica. Conta cun mito que dí que dous irmáns disputábanse o amor dunha muller e decidiron construir unha cousa cada un. Un irmán construíu unha naveta e o outro irmán construíu un pozo. Cando este último berrou "Auga, auga!" ó seu irmán tan só lle faltaba unha pedra de colocar. O que fixo este último foi tirar esa pedra no pozo para matar o seu irmán.




















Newgrange

Atópase no Condado de Meath en Irlanda. Foi construido aproximadamente entre 3300-2900 a. C. Consiste nunha enorme mámoa feita de pedra e tallada polo home.Dentro da mámoa atopáranse restos de persoas incineradas, cinco en total. Especúlase que o sol tiña unha grande importancia para o pobo que construíu a mámoa debido a que este penetra nunha cámara durante o solsticio de inverno, ilumina durante uns 17 minutos.


























Stonehenge

Stonehenge é un monumento megalítico situado en Amesbury, no sur de Gran Bretaña. Está formado por grandes bloques de pedra colocados en catro circunferencias concéntricas, todo isto atópase rodeado por un foxo circular dusn 104 metros de diámetro. A súa utilización na antigüidade ignórase pero varias hipótesis indican que se poderia ter utilizado como templo relixioso ou como un observatorio astrónomico para predecir as estación do ano. Nél atoparonse varios restos de osos humanos de uns 5000 anos de antigüidade, pero debido aos poucos restos en un período tan longo descártase que fose utilizado coma cemiterio. Arredor del encontráronse tamén numerosas construcións, destacando a dun monumento parecido a este, só que máis grande, e a dun poblado dunhas mil casas.





















Coddu Vechio


A cámara funeraria principal foi fechada entre os anos 1800 a. C. a 1600 a. C. Este atópase en Arzachena (Malta). Ten un grande ortoestacto que señaliza a entrada ó mundo dos mortos. O seu interior pódese ver no seguinte plano:


























Ggantija

Ggantija é o nome co que se coñece a un conxunto de templos magalíticos situados na illa de Gozo, ao norte de Malta. Foron levantados no Neolítico, arredor do 3000 a.C. Trátase dunha das construcións relixiosas máis antigas atopadas e nela atopáronse estatuas e figuras de deuses, por eso se sabe que se dedicaba a este culto. Unha lenda dí que as súas torres foron levantadas por uns xigantes para ser utilizada como lugar de culto por estes.
























Hal-Saflieni

Atópase situado en Paola (Malta). É o único templo subterráneo prehistórico coñecido. Este hipoxeo foi excavado arredor do ano 2500 a. C. Sirveu de santuario, aínda que logo actuaría como necrópolis. Aquí atopouse a única figura da prehistoria, chamada "La Durmiente".
Este hipoxeo está configurado en tres niveles:
-No primeiro nivel atópanse covas naturais ampliadas artificialmente, esta é a parte máis antiga e atópase a uns 10 metros debaixo do chan.
-No segundo nivel atópase un estilo máis refinado tomando como modelo as súas pedras talladas. Aquí tamén se atopan: a sala principal, a sala do Oráculo, a sala Decorada, o Pozo das Serpentes e o Sancta Sanctorum.
-No terceiro nivel atópase o que posiblemente foi un almacén de gran.

Exercicio actividades pesqueiras en Galicia

Nesta imaxe aparecen os porcentaxes de barcos que se atopan en cada provincia galega. A maior porcentaxe atópase na provincia de A Coruña cun 49,89%, a continuación a provincia de Pontevedra cun 45,5% e por último a provincia de Lugo cun 4,62%. Teñen unha maior porcentaxe as provincias de Pondevedra e A Coruña debido a que teñen unha maior lonxitude de litoral e dispoñen de máis lonxas para des cargar o peixe. Cabe destacar tamén que moitos barcos lucenses descargan o seu peixe noutra provincia ou incluso en Asturias.
Nesta gráfica de barras amósase a comparación entre a industria conserveira que hai en Galicia e en España; a facturación das conserveiras galegas e españolas; a produción das conserveiras españolas e galegas; e por último, os empregos que proporcionan as conserveiras galegas e españolas. O número de conserveiras en España é de 147 e en Galicia é de 67, a facturación das primeiras é de 1.239,77 millóns de euros e a facturación das segudas é de 967,02 millóns de euros. A produción das conserveiras galegas é de 248.958 tonelas, a das conserveiras españolas é superior, 311.197 tonelas. As conserveiras españolas dan lugar a 15.512 postos de traballo en cambio as conserverias galegas dan lugar a 12.050 postos de traballo. Esta curta distancia que hai entre as conserveiras galegas e españolas é debido ó gran peso que ten Galicia sobre a pesca e a acuicultura. Xa dende anos atrás Galicia posuía un maior número de conserveiras, nas cales se daban traballo a un gran número de mulleres.

Nesta táboa pode verse o rexistro dos buques pesqueiros galegos a fecha de 24/11/2010.Nela diferencianse entre tres tipos de pesca, caladeiro nacional (aqueles que operan preto da costa), altura (que operan máis alonxado, pero en territorio naciona) e gran altura (operan internacionalmente.

Dentro da pesca de caladeiro nacional, diferencianse entre varias artes de pesca, arrastre, cerco, palangre, artes menores; sendo este último o que máis nº de barcos utilizan con moita diferencia co segundo máis utilizado e sendo o que máis barcos acolle dentro do total de buques rexistrados en toda a comunidadee. Dentro das artes menores inclúense instrumentos como as nasas tanto de nécora como de polvo. Na pesca de altura utilízanse dous tipos de arte, palangre e arrastre. Neste caso estas dúas artes de pesca están máis igualadas en canto o número de barcos implicados, superando o arrastre o palangre por uns poucos. Na pesca de gran altura o lugar de pesca está mais alo das fronteiras do noso país, en lugares como o Gran Sol, e os barcos máis utilizados para estes lugares de pesca son os que utilizan a arte do palangre de superficie.

Nesta segunda táboa aparacen as vinte lonxas máis importantes de Galicia en canto á cantidade de quilos que entran en elas. Nela reflíctense o número de días que facturan ó ano, o número de quilos que entran nas diferentes lonxas, a porcentaxe de quilos que entran en todas as lonxas, os cartos que facturan, a porcentaxe de euros que entran en todas as lonxas e por último a o prezo medio do quilo de calquer especie que entre na lonxa. A lonxa máis importante é a de Vigo, isto é debido ao maior número de poboación da cidade e tamén ó tamaño da súa lonxa. Algo similar a Vigo ocorrelle a lonxa de A Coruña que ao ter unha cidade moi poboada, en relación coas outras cidades galegas, ocupa o terceiro posto. Hai "pequenos núcleos" de poboación que acadan unha posición alta, como é o caso de Burela(posto 4) e Celeiro(posto 5). Isto é debido a que teñen un recoñecemento especial nalgunha especie que capturan, en Celeiro a merluza do pincho e en Burela o bonito. Por último cabe mencionar as lonxas que ocupan postos baixos na táboa, aínda que son as que teñen unha maior porcentaxe no prezo medio do quilo. Isto é debido a que son lonxas que se adican fundamentalmente ó marisco, un claro exemplo é a lonxa de Noia.

Nesta terceira táboa podese ver os datos da acuicultura en Galicia no ano 2009 e as principais especies coas que se traballa. Diferénciase entre algas, bivalvos, cefalópodo e peixes. Podemos observar que a especie mais comercializada e o mexillón, que se da sobre todo nas Rías Baixas, nas bateas que ocupan case toda a súa superficie. En canto a os peixes o máis comercializado e o rodaballo, no cefalópodo o pulpo e nas algas o algazo real. A especie que sae o mercado con un precio máis alto de todos é a ameixa fina.

Nestes gráficos por sectores poden verse os tres tipos de caladoiros donde operan os barcos Galegos (nacional, pescas comunitarias e pescas internacionais), que se poden identificar coa pesca de baixura, altura e gran altura respectivamente. Pódese ver que a pesca máis utilizada e a pesca de baixura xa que e na que máis barcos operan, e as artes de pesca máis utilizada nela son as artes menores. Nas pescas comunitarias o máis utilizado é o arrastre e nas pescas internacionais é o palangre en superficie.

Exercicio de actividades económicas

Este é un gráfico de sectores que nos mostra a distribución das terras en Galicia. A maior parte das terras é superficie forestal, un 60%. A superficie de explotación é dun 25%, en total. O 15% restante queda para os diferentes pastos para o gando. Isto indícanos que tan só é explotada unha cuarta parte das terras de Galicia. A explicación de que a maior parte da superficie este ocupada por montes e debido a introdución de árbores dun crecemento máis rapido que poden venderse con maior rapidez e como consecuencia o beneficio sera nun período de tempo moi curto, un exemplo desto son os eucaliptos, que na actualidade ocupan moita superficie dos montes totales de toda Galicia e que foron introducidos polo home, xa que non son árbores autoctonas.

Nesta táboa podemos observar os cultivos herbáceos e os leñosos na superficie de Galicia no ano 2004. Dentro dos cultivos herbáceos inclúense aquí os cereais de gran, tubérculos, leguminosas en gran, hortícolas e flores en viveiros, e os cultivos forraxeiros, sendo estes últimos os de máxima extensión en Galicia ocupando case o 75% do total dos cultivos herbáceos, e ocupando un gran número de hectáreas, tantas coma 287.000.
Nos cultivos leñosos inclúense as froiteiras e os viñedos. Neste caso a superficie esta máis repartida sendo o 55% para os primeiros e o restante 45% para os viñedos. A superficie en hectáreas está ocupada con 40.000 hectáreas para os froiteiras e 33.000 hectáreas para os viñedos. A explicación de que os cultivos herbáceos teñan maior superficie que os leñosos é que os primeiros son utilizados tanto para consumo humano como para alimentación de animais, o que fai que a sua existencia teña maior importancia. Isto explica o dominio en Galicia de minifundios, pequenos campos nos que os seus donos utilizan o policultivo.

Nesta segunda táboa aparecen os datos do PIB (Produto Interior Bruto) de Galicia nas diferentes ramas de actividades, data do ano 2006. Nela observamos a importancia que teñen os diferentes sectores na economía galega, sendo o máis importante o sector servizos ocupando o 55% do total do PIB, e aportando 30.000.000 de miles de euros.Pódese apreciar como o sector primario (agricultura, gandería e pesca) ten moi pouca importancia, o que contrasta coa que tempo atrais tiña esta.

Na última imaxe podemos apreciar unha gráfica de liñas. Nela represéntase a evolución da xente ocupada na gandería e pesca nun período que vai dende 1977 ata 2005.
A simple vista apréciase claramente un descenso, debido a que a xente nos últimos anos esta deixando as aldeas e pequenas vilas para marchar para as cidades e así mellorar o seu nivel de vida. A consecuencia de estes movementos de poboación é que a xente ocúpase nas grandes industrias, que son as que hai nas cidades, e a agricultura e a gandería quedan desocupadas.

Demografía e habitat

Exercicio 1:

POBOACIÓN:


- Que aumenta a esperanza de vida, con màis claridade nas mulleres, e aumenta a natalidade por igual entre homes e mulleres. Tamén se pode ver que a lonxitude da barra dos nados nos anos 60 é maior con respeto as outras, isto é debido ó "Baby-boom".

- Atendendo a que as pirámides son do ano 2009: nos Ancares hai unha alta poboación avellentada, cousa que na Mariña Occidental e en A Coruña non é tan elevada. Cabe destacar que a esperanza de vida é máis elevada nas mulleres ca nos homes, nos tres lugares. A natalidade en A Coruña é algo máis elevada que na Mariña Occidental, nos Ancares é moi baixa.




MOVEMENTO NATURAL DE POBOACIÓN:

-No ano 2007:

No caso dos Ancares o índice de mortalidade é moi elevado, debido ao avellentamento da poboación producido polo éxodo rural e a natalidade e moi baixa polo mesmo motivo. Na mariña occidental a barra da mortalidade supera a da natalidade pero non dunha maneira tan esaxerada como o dos Ancares. Na Coruña, ao ser unha cidade das máis importantes e poboadas de Galicia o índice de natalidade e mortalidade estan prácticamente igualados, debido ao alto número de habitantes que posee e as infraestructuras que axudan a que esto sea así.


Exercicio 2:

-Ano 2008, estructura de poboación:

A pirámide de Viveiro neste ano é de tipo expansivo, xa que hai mais xente na parte inferior da mesma que na parte superior. Pode apreciarse que o número de mulleres a partiro dos 79 anos é moi superior o número de homes da mesma idade, debido a que a esperanza de vida e superior nas mulleres que nos homes. En canto ao número de persoas de idade adulta a pirámide esta igual repartida entre homes e mulleres, aínda que os homes comprendidos entre os 25 e 29 anos supera nun amplo número o das mulleres destas mismas idades. No número de bebes nados neste ano, esta totalmente igualado en cantidades os bebes que saen nenos e as nenas.


















Exercicio 3:

3- a)Na pirámide de Galicia a natalidade é menor que na pirámide de España. En cambio a esperanza de vida é maior en Galicia ca en España.
b) Teñen unha idade entre 39 e 49 anos.
Si que se nota o crecemento nas pirámides entre as persoas de idade entre 30 e 40 anos. Nótase máis na pirámide de España.
c)-A poboación avellentada é maior en Lugo e en Ourense ca en Pontevedra e A Coruña.
-A natalidade é maior en Pontevedra e en A Coruña con respecto a Lugo e a Ourense.
-A pirámide da provincia de Lugo e de Ourense ten unha forma regresiva, debida a que a base é moito menor que a parte de arriba da pirámide. Nas provincias de A Coruña e Pontevedra a pirámide ten unha forma expansiva, debido a que a súa base é maior que a parte alta da pirámide.
- Nas provincias de Lugo e Ourense o número de homes é maior que o de mulleres, en case todos os niveles da pirámide, en cambio nas provincias de A Coruña e Pontevedra o número de homes e mulleres é prácticamente o mesmo.


Exercicio 4:

-Carballal: aldea
-Vilar: aldea
-Pedregais: aldea
-Tordoio: vilar
-Carballeira de arriba: parroquia

-Casal de Devesa: aldea
-Castro: aldea
-Viladabad: parroquia

Exercicio 2: Mapa do tempo (David)

Neste mapa preséntase a situación sinóptica do tempo en superficie de Europa e norte de África, coa representación dun anticiclón (Centro de acción de alta presión, no seu centro é superior ós 1013 mb. Este xira en sentido as agullas do reloxo, o aire é seco, non hai nubes e bloquea as borrascas, así estabiliza a atmosfera. Proporciona un tempo seco, frío ou cálido dependendo da estación do ano en que se atope); dunha borrasca (Centro de acción de baixa presión, no seu centro é inferior ós 1013mb. Este xira en sentido contrario as agullas do reloxo, produce aire con nubes ascendentes e inestabiliza o tempo debido a que son receptoras de vento. Produce un tempo nuboso en con precipitacións); e un fronte (Superficie de descontinuidade que separa dúas masas de aire que non se mesturan por ter características distintas). Pódese observar un anticiclón no noroeste de Galicia, este non é moi forte debido a que as isobaras están bastante separadas, son cinco en total, a súa presión no centro é de 1040mb, e a súa presión na súa último isobara é de 1020mb. Exténdese dende o Polo Norte ata as Illas Canarias. Logo atopamos unha borrasca bastante forte debido á proximidade das súas isobaras, que son nove en total, a súa presión no centro, situado en Bruselas, é de 988mb, e a súa presión na isobara máis externa é de 1020 mb. A súa extensión ocupa toda Europa, chegando ó norte de África e leste de Asia. Tamen se pode ver unha fronte fría que vai dende Budapest, aproximadamente, ata cerca das Illas Azores, e continuando a este outro fronte ocluído que vai dende Budapest ata o norte de Escocia, aproximadamente, facendo unha ondulación no norte dos países nórdicos.
O vento que hai en Galicia ven do norte e trátase dun vento polar marítimo, debido a que ven do Polo Norte e ven a través do mar. Polo tanto isto provocará que haxa un tempo frío (Polo Norte) e húmido (marítimo) con precipitacións. As temperaturas serán moi baixas e as precipitación poden aparecer en forma de neve a partir de determinadas alturas.

Exercicio2: Mapa do tempo (Andrés)

Neste mapa do tempo represéntase a situación sinóptica do tempo en superficie, mediante anticiclóns, borrascas e frontes.
As borrascas son centros de acción que se caracterizan poque a presión no seu centro inferior a 1013mb(milibares), xiran en sentido contrario as agullas do reloxo e o aire que se atopa nél fai que as nubes ascendan inestabilizando o tempo e deixando tempo nuboso con precipitacións nalgúns casos.
Os anticiclóns a diferencia das borrascas teñen no seu centro unha presión superior os 1013 mb e xiran no sentido das agullas do reloxo, o que provoca aire seco e sen nubes que descenden. Estabiliza a atmósfera o bloquear as borrascas e trae consigo tempo seco, frío ou cálido segundo a época en que aparezca.
As frontes son superficies de descontinuidade que separan duas masas de aire que por ser diferentes non se mesturan e que se moven de oeste a leste.
Sabendo esto e observando o mapa, podemos observar que o Norleste da península ibérica atópase unha borrasca, a altura de Bruselas e cunha forza bastante grande debido a cercanía que hai entre as suas isobaras.
No Noroeste atópase un anticiclón que non asemella moi forte debido a separación das suas isobaras e que se atopa o oeste das illas británicas.
Podemos observar como unha fronte fría recorre a península dende a altura de Valencia ata o sur de Portugal, e que remata o norte das Azores por un lado, polo outro lado chega a altura de Varsovia e que de aquí para arriba xa se comeza a ocluir, situación que se provoca cando unha fronte fría, que e máis rápida, alcanza unha fronte cálida obrigando a este a elevarse, e continuando estas duas frontes a desprazarse conxuntamente.
Esta situación descrita informanos de que a masa de aire que chegara a Galicia será unha masa polar marítima procedente do noroeste, polo que deixará un tempo frío con, probablemente, precipitacións. Sábese que ven do noroeste debido a que as masas de aire sempre deixan un anticiclón á sua dereita e unha borrasca a sua esquerda.

Exercicio mapa de tempos

1- a) A cicloxénesis explosiva trátase da formación dunha borrasca intensa en menos de 24 horas. Esta é unha borrasca moi profunda que provoca ventos moi intensos e temporales no mar.
b) Neste mapa de isobaras atopamos ao oeste de Galcia un anticiclón e ao norte unha borrasca. Galicia ao estar case no medio do dous centros de acción recibe un forte vento do noroeste. Debido a cercanía das isobaras da borrasca esta é moito máis forte que o anticiclón.

Comentario do climograma nº1 (David)

Este climograma ten dúas entradas, un diagrama de barras e de liñas. Na súa parte esquerda aparecen representadas as precipitacións totais en mm graduadas de vinte en vinte(mínimo 0 mm e máximo 140 mm), representadas por medio de barras verticas, unha cada mes. Na súa parte inferior os meses do ano. E na súa parte dereita a temperatura media en graos centígrados, graduados de dez en dez(mínimo 0ºC e máximo 70ºC), representados en liñas horizontais.
A temperatura media anual é de 11,5ºC. A súa amplitude térmica é de 11ºC (mín.7ºC e máx.18ºC). O inverno soe ser frío, e o verán algo caluroso e logo as estacións intermedias, primaveira e outono, son algo chuviosas e suaves.
O mes máis húmido foi o de decembro con 140 mm e os menos húmidos foron os de xulio e agosto con 35 mm. As precipitacións máis altas atópanse en inverno, seguida da primeveira e outono, e logo polo verán.
Este climograma correspóndese co subclima oceánico continental en Galicia. Este atópase na zona central da Comunidade Autónoma. A súa oscilación térmica é de 11ºC debido que non está cerca do mar. Neste subclima ao igual que os outros que hai en Galicia aféctalle o anticiclón das Azores. No verán este anticlón desplázase cara o norte, provocando así unha situación de estabilidade en Galcia. Polo contrario no inverno desplázase cara o sur provocando que poidan entrar borrascas en Galicia e habendo así unha situación de inestabilidade.

Enlace ó exercicio:

http://xeohistogalicia.blogspot.com/2010/10/climogramas.html

Comentario do climograma 3 (Andrés)

Neste climograma podemos ver un diagrama de barras, donde se poden apreciar as choivas medias, e un diagrama de liñas, donde aparecen representadas as temperaturas medias dun lugar determinado.
En todolos climogramas aparece un eixo de cordenadas na esquerda, donde estan representadas as medicións das precipitaciones, un eixe horizontal na parte baixa donde aparecen representados todos os meses do ano e un eixe na parte dereita donde aparecen as medicións da temperatura. As precipitacións aparecen en mm(milímetros), de 20 mm en 20 e a temperatura en ºC(Grados centígrados), de 10 en 10. Este climograma caracterízase por temperaturas bastante elevadas no verán, sobrepasando os 40ºC, nos meses de xullo e agosto, e invernos suaves. En canto as precipitacións non son moi resaltables, agas nos meses de inverno(precipitacións medias de 700mm). A temperatura media anual e bastante elevada, tanto como 14ºC, e a amplitude térmica e superior os 15ºC. Presenta rasgos de aridez, posto que hai de 2 a 3 meses do ano nos que esta seco(xuño, xullo e agosto). Que se mide mediante o índice de Gaussen.
Este climograma pertence a unha variante do clima oceánico, chamado oceánico-mediterráneo, típico de zonas como Ourense. Sábese que é oceánico-mediterráneo debido as temperaturas bastante altas e a escaseza de precipitacions, chegando a haber un par de meses completamente secos, e dase nas zonas de interior. O anticiclón das azores afecta ao clima de Galicia de maneira que no verán desprazase cara o norte, polo que non deixa entrar as borrascas ou masas de aire frío, mentres que no inverno desviase cara o sur, polo que deixa entrar as masas frías e as borrascas.
Enlace ó exercicio:

http://http//xeohistogalicia.blogspot.com/2010/10/climogramas.html

Exercicios de variantes climáticas

1- O climograma da esquerda pertence ao subclima oceánico continental, o do medio ao subclima oceánico hiperhúmido e o da dereita ao subclima oceánico-mediterráneo. No climograma da esquerda obsérvase que os veráns son suaves e os invernos bastante fríos. No climograma do medio a oscilación térmica é pouca, debido a isto son os veráns e os invernos suaves, e soi moi frecuentes as precipitacións. No climograma da dereita obsérvase a escaseza de precipitacións e tamén os veráns son moi calurosos e os invernos suaves.

Enlace ós exercicios:

https://sites.google.com/site/xeohistogalicia/climatolox/2-exercicios-variantes-climaticas

Exercicios de elementos e factores

1- As zonas máis altas en precipitacións son aquelas que se atopan ó pé dunha serra ou cadea de montañas. O que ocorre é o chamado efecto Foehn no cal as nubes non dan pasado a altitude da cadea montañosa ou da montaña e ó ascendela para pasala enfría e provoca a precipitación. Un claro exemplo é o da Dorsal Galega, que provoca a gran cantidade de precipitacións en Santiago de Compostela.

2-Isto e debido a que a terra quéntase máis rápido que o mar, e tamén se enfría máis rapidamente que este. Por isto polo día o mar bota unha brisa fría se a terra bota unha brisa quente e de noite o contrario. Isto significa que o mar suaviza as temperaturas.

3- Este anticiclón atópase ó oeste da Península Ibérica. Afecta de maneira moi directa a toda ela, excepto ó norte como é o caso de Galicia, impedindo que entren frentes ou borrascas. Debido a isto en Galicia hai maior cantidade de precipitacións. En verán este anticiclón desplázase cara o norte provocando mellor tempo en Galicia e menor cantidade de precipitacións.

4- Porque perde velocidade e comeza a curvarse. Cando as ondulacións son moi pronunciadas, xeran cristas (onde se forman anticiclóns) ou valgadas (donde se forman as borrascas). As formas das cristas e vagoadas son como dunha "V" aberta, e por esto poden chegar a estirarse tanto que rematen por romperse.

5- As seguintes iniciais da imaxe significan: Tm (Tropical Marítima); Pm (Polar Marítima); Am (Ártica Marítima); Ac (Ártica Continental); Pc (Polar Continental). Estas tamen producen o diferente tempo en Galicia: Tm (húmido e caluroso); Pm (húmido e frío); Am (húmido e frío); Ac (seco e frío); Pc (seco e frío).

6- A fronte cálida fórmase polo contacto ou choque de unha masa de aire moi húmedo con unha masa cálida ou suave, que se despraza cara o este, con unha masa de aire mais fría que a precede. O aire quente, menos denso, ascende sobre a fría que e máis pesada. En este tipo de frentes producense nubes de tipo nomboestratos, estratos, altoestratos e cirros.
No frente frío unha masa de aire frío que ven do oeste ou do noroeste choca con unha masa húmeda e templada. Ao ser máis pesado o aire frío, este ocupa as capas baixas e empuxa o aire húmido a certa altura. Nestes frentes fórmanse chuvias intensas e nubes cumulunimbos.

7-Cando nunha borrasca se forma unha bagoada, un brazo desta despréndese dela, pódese producir esta situación, pero a parte teñen que darse tres situacións: mar quente, atmosfera inestable na altura da superficie e aire frío en altura. O mar desprende vapor de auga e logo chega unha borrasca cunha bolsa de aire frío. Estas dúas forman unha nube e esta crece a grande velocidade. Este cumulonimbo descarga unha forte choiva acompañada normalmente de tronos e granizo. Todo isto en un breve espazo de tempo. Normalmente isto ocorre no verán o no outono.

8- Na primeira imaxe o anticiclón das Azores, atópase desviado cara o norte debido a que é verán, isto provoca que non deixa entrar en Galicia as borrascas ou masas de aire frío.
Na segunda imaxe o anticicón das Azores atópase desviado cara o sur, debido a que é inverno e isto favorece a entrada de masas frías e borrascas.

Enlace ós exercicios:
https://sites.google.com/site/xeohistogalicia/